1فوریه 2022- معمای طولانی مدت این که چرا بسیاری از بیماران مبتلا به فشار خون بالا، به دیابت نیز مبتلا هستند، سرانجام توسط یک تیم بین المللی به رهبری دانشگاه های بریستول در بریتانیا و اوکلند در نیوزلند حل شد.

این کشف جدید و مهم نشان داد که یک پروتئین کوچک به نام پپتید 1 شبه گلوکاگون(GLP-1) ، کنترل قند خون و فشار خون را در بدن با هم جفت می کند.

پروفسور جولیان پاتون، نویسنده ارشد و مدیر مرکز تحقیقات قلب Manaaki Mãnawa در دانشگاه اوکلند، گفت: ما برای مدتی طولانی می دانستیم که فشار خون بالا و دیابت به طور جدایی ناپذیری با یکدیگر مرتبط هستند و در نهایت دلیل آن را کشف کردیم و اکنون می توانیم استراتژی های درمانی جدیدی را ارائه دهیم.

این تحقیق که به صورت آنلاین قبل از چاپ در مجله یCirculation Research در اول فوریه منتشر شده است، حاصل مشارکت محققان بریتانیا و نیوزیلند با سایر دانشمندان در برزیل، آلمان، لیتوانی، و صربستان است.

پپتید GLP-1، پس از خوردن غذا از دیواره ی روده آزاد می شود و ترشح انسولین را از پانکراس تحریک می کند تا سطح قند خون را کنترل کند. این موضوع از قبل شناخته شده بود، اما آنچه اکنون کشف شده، این است کهGLP-1 ، همچنین اندام حسی کوچکی به نام جسم کاروتید(carotid body) یا جسم سباتی را که در گردن واقع شده است، تحریک می کند.

محققان دانشگاه بریستول از یک تکنیک ژنومیک بدون بایاس و با کارایی بالا به نام توالی یابیRNA ، برای خواندن تمام پیام های ژن های بیان شده در جسم کاروتید در موش­های با و بدون فشار خون بالا استفاده کردند. نتیجه ی این کار یافتن گیرنده ای بود کهGLP-1 را حس می کند و این گیرنده در جسم کاروتید قرار دارد، اما در موش های مبتلا به فشار خون بالا، کمتر بیان می شود.

پروفسور دیوید مورفی، استاد پزشکی تجربی و علوم بهداشتی ترجمه ای ((THS[1] از دانشکده پزشکی بریستول و نویسنده ارشد این مقاله، توضیح داد: کشف چگونگی و منشأ ارتباط فشار خون بالا با دیابت، به پروفایل ژنتیکی و چندین مرحله اعتبار سنجی نیاز داشت. ما هرگز انتظار نداشتیم کهGLP-1 مسئول این ارتباط باشد. بهمین دلیل این کشف بسیار هیجان انگیز است و فرصت های جدید زیادی را بر روی ما می گشاید.

پروفسور پاتون افزود: جسم کاروتید، نقطه ی همگرایی است که در آن GLP-1 برای کنترل قند خون و فشار خون به طور همزمان عمل می کند، و این هماهنگی با دستوری که از جسم کاروتید به سیستم عصبی ارسال می گردد، انجام می شود.

افراد مبتلا به فشار خون بالا و/یا دیابت در معرض خطر بالای بیماری قلبی عروقی تهدید کننده زندگی هستند. حتی هنگامی که دارو دریافت می کنند، تعداد زیادی از بیماران همچنان در معرض خطر بالایی باقی می مانند، که به این دلیل است که بیشتر داروها فقط علائم را درمان می کنند و نه علل فشار خون و قند بالا.

پروفسور راد جکسون، اپیدمیولوژیست از دانشگاه اوکلند، گفت: ما می دانیم که کنترل فشار خون در بیماران مبتلا به قند خون بالا، بسیار دشوار است، بنابراین این یافته ها واقعا مهم هستند زیرا با دادنGLP-1 ، ممکن است بتوانیم هم قند خون و هم فشارخون را با هم کاهش دهیم و این دو عامل در خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی نقش دارند.

آدریس پائوژا، دانشجوی دکترا در آزمایشگاه پروفسور دیوید مورفی در دانشکده پزشکی بریستول و نویسنده اصلی این مطالعه، گفت: شیوع دیابت و فشار خون در سراسر جهان در حال افزایش است و نیاز فوری برای رسیدگی به این موضوع وجود دارد. داروهایی که گیرنده GLP-1 را هدف قرار می دهند قبلا برای استفاده در انسان تایید شده اند و به طور گسترده برای درمان دیابت استفاده می شوند. این داروها علاوه بر کمک به کاهش قند خون، فشار خون را نیز کاهش می دهند، اما مکانیسم این اثر به خوبی شناخته نشده بود.

او افزود: این تحقیق نشان داد که این داروها ممکن است در واقع بر روی جسم کاروتید اثر کنند تا اثر ضد فشار خون خود را اعمال کنند. بر اساس این نتایج، ما در حال برنامه‌ریزی مطالعات ترجمه‌ای بر روی انسان‌ها هستیم تا این کشف را کاربردی کنیم تا بیمارانی که بیشتر در معرض خطر هستند بتوانند بهترین درمان موجود را دریافت کنند.

اما کشف نقش GLP-1 فقط شروع کار است. این تحقیق اهداف جدیدی را برای مطالعات کاربردی که هم اکنون در حال انجام هستند، معرفی کرده است و محققان پیش‌بینی می‌کنند که به پروژه‌های ترجمه ای آتی برای بیماران مبتلا به فشار خون و دیابت منجر شود.

این مطالعه توسط بنیاد قلب بریتانیا و شورای تحقیقات سلامت نیوزلند تامین مالی شد.

منبع:

https://www.sciencedaily.com/releases/2022/02/220201074528.htm

 



[1]پزشکی ترجمه رشته‌ای است که به سرعت در حال رشد در تحقیقات زیست‌پزشکی است و هدف آن تسریع در کشف ابزارها و درمان‌های تشخیصی جدید با استفاده از رویکرد چند رشته‌ای، بسیار مشارکتی، «از آزمایشگاه به بالین بیمار» است.